Bảy Núi, còn được gọi là Thất Sơn, tọa lạc tại hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên, thuộc tỉnh An Giang, là một quần thể núi non độc đáo ở Nam Bộ, nổi tiếng không chỉ trong đồng bằng sông Cửu Long mà còn được nhân dân trong nước biết đến.
Quần thể này bao gồm nhiều ngọn núi, bao gồm núi Ba Thê, núi Sập (Thoại Sơn), núi Sam (Châu Ðốc), và một dãy núi nối đuôi nhau chạy dài giáp vùng biên giới Việt Nam và Campuchia. Trong đó, núi Cấm (Thiên Cấm Sơn) cao 716 m và núi Cô Tô (Phụng Hoàng Sơn) cao 614 m là báu vật của đồng bằng. Đáng chú ý, ở Tân Châu có một ngọn núi thấp nhất trong quần thể này, được gọi là núi Nổi, chỉ cao hơn mặt bằng nước lũ hằng năm vài mét và có chu vi chỉ khoảng 1.000 m. Núi này được đặt tên từ vị trí nổi trên mặt nước của nó.
Núi Sập, tọa lạc tại huyện Thoại Sơn, trước đây được triều đình nhà Nguyễn đặt tên là “núi Ông Thoại” (tên của vị khai quốc công thần Thoại Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thoại), sau khi ông đã cho nạo vét kinh Đông-Xuyên. Do công lao đó, triều đình đã quyết định đổi tên thành Thoại Hà (sông ông Thoại). Ngoài ra, cần đề cập đến công lao của Thoại Ngọc Hầu trong việc khai phá miền Hậu Giang, bao gồm đào kinh Vĩnh Tế (Châu Ðốc) thẳng đến Hà Tiên, giáp tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia. Người dân đã ghi nhớ công ơn to lớn của ông trong việc đổ xương máu khai phá vùng đất hoang vu thành vùng đất trù phú.
Khai thác tiềm năng vùng Bảy Núi, nằm trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long, cần phải đi kèm với bảo vệ cảnh quan và môi trường thiên nhiên. Với vị trí là trung tâm văn hóa Óc Eo (Phù Nam), khu vực này có thể thu hút khách du lịch từ tuyến phát triển du lịch từ thành phố Hồ Chí Minh – Cần Thơ – Hà Tiên – Phú Quốc – Rạch Giá, cả tuyến quốc tế An Giang – Tà Keo – Phnôm Pênh – Xiêm Rệp, và cả du lịch đường sông Cần Thơ – Châu Ðốc – Tân Châu – Phnôm Pênh – Biển Hồ, cũng như du lịch đường biển với các nước trong khu vực ASEAN. Chiến lược phát triển lâu dài cho vùng Bảy Núi đang được xây dựng một cách toàn diện để khai thác tiềm năng và phát triển du lịch.
Vùng Bảy Núi có nhiệt độ thấp hơn so với khu vực đồng bằng, là điểm đến lý tưởng cho những chuyến du lịch cuối tuần, đặc biệt trong mùa hè. Để bảo tồn và phát huy giá trị cảnh quan thiên nhiên, các cơ sở hạ tầng và dịch vụ nghỉ dưỡng đang được nâng cấp và hoàn thiện. Tuyến lữ hành qua các tuyến miền Tây, hải đảo và xuyên biên giới sẽ thu hút du khách với điểm dừng chân tại vùng Bảy Núi.
An Giang là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng ở Việt Nam với lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam thu hút hàng triệu khách hành hương mỗi năm. Ngoài ra, vùng này còn có nhiều di tích văn hóa lịch sử như hệ thống chùa chiền, lăng miếu Thoại Ngọc Hầu, đền Ðức Cố Quản Trần Văn Thành, chùa Thới Sơn và Tổ Ðình Phú Tân. Tại huyện Thoại Sơn, du khách có thể khám phá nền văn hóa Phù Nam được khai thác đầu tiên ở Gò Cây Thị Óc Eo (nay là Thị trấn Óc Eo). Dân tộc Khơ-me và Chăm Pa (Chà Châu Giang) cũng là một phần không thể thiếu trong văn hóa địa phương, với những đền chùa có kiểu dáng độc đáo, phum, sóc cùng với các làng nghề truyền thống và các điệu múa dân tộc, dân gian đặc sắc.
An Giang là một điểm đến nổi tiếng với lễ hội vía Bà Chúa Xứ núi Sam thu hút hàng triệu khách hành hương mỗi năm. Nơi đây có nhiều di tích lịch sử như chùa chiền, lăng miếu Thoại Ngọc Hầu, đền Ðức Cố Quản Trần Văn Thành, chùa Thới Sơn, Tổ Ðình Phú Tân và các nơi khác như đền thờ Chủ tịch Tôn Ðức Thắng (Cù lao ông Hổ), chùa Giồng Thành (Phú Tân), chùa Hòa Thạnh (Tịnh Biên) nơi mà cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc sinh sống và truyền bá tinh thần yêu nước, trị bệnh, cứu dân. Ngoài ra, các di tích lịch sử như Di tích Ô Tà Sóc, đồi Tức Dụp cũng đã trở thành điểm đến của thế hệ trẻ và ghi lại những huyền thoại có thật qua các cuộc chiến đấu anh dũng của quân và dân suốt chặng đường 30 năm của thế kỷ trước.
Bên cạnh đó, Bảy Núi ở An Giang còn có nguồn dược liệu quý để chế biến dược phẩm điều trị bệnh cho dân. Đây là một trong những đặc điểm vốn có của An Giang, là lợi thế và tiềm năng, cũng như là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương có tầm quốc gia và quốc tế, không phải tỉnh nào cũng có được.
Bảy ngọn núi chính:
- Thiên Cẩm Sơn (núi Gấm, núi Cấm, núi ông Cấm) ;
- Anh Vũ Sơn (núi Két, núi ông Két) ;
- Ngũ Hồ Sơn (núi Dài 5 giếng) ;
- Liên Hoa Sơn (núi Tượng) ;
- Thủy Đài Sơn (núi Nước) ;
- Ngọa Long Sơn (núi Dài) ;
- Phụng Hoàng Sơn (núi Cô Tô, núi Xuân Tô, núi Tô, núi ông Tô).
