Mùa nắng là lúc nước trên đồng rút cạn, để lại mặt đất khô cằn. Theo bản năng, ốc chui vào chân bờ ruộng và chôn mình trong lòng đất để ngủ yên suốt mùa nắng. Đến mùa hè, trời sa mưa giông làm đất mềm và nước ngập ruộng. Lúc này, các con ốc sẽ vặn mình theo chiều xoắn để trồi lên mặt đất. Để bắt ốc, chỉ cần quan sát lớp đất sụp xuống, nhìn thấy vết nứt theo vành miệng ốc, rồi dùng dao cạy nhẹ là có thể bắt được chúng.
Ốc đầu mùa chứa nhiều chất dinh dưỡng, thịt chúng đầy đặn, chắc và ngọt ngon. Để chế biến, ngâm ốc trong nước vo gạo vài giờ để loại bỏ tạp chất, sau đó chặt bỏ phần trơn và rửa sạch. Dùng nồi lớn, lót lá sả, lá ổi hoặc lá me, chanh dập sơ, rồi xếp ốc lên trên và đổ ít nước. Đậy nắp kín và đun sôi cho đến khi ốc mở miệng là chín.
Pha nước mắm chanh ớt, chua ngọt với nhiều sả băm nhuyễn để làm nước chấm. Một số nơi dùng cơm mẻ dầm muối ớt làm nước chấm cũng rất ngon. Ốc đầu mùa chưa lên mặt đất nên thịt toàn bộ vàng tươi, không có chỉ đen. Thưởng thức con ốc to tròn chấm nước mắm sả ớt, nhai từ từ để cảm nhận hương vị tuyệt vời của thiên nhiên.
Có nhiều cách chế biến ốc khác nhau. Có thể luộc ốc, gỡ thịt chà sơ qua muối để nấu canh chua lá me non, rau quế hoặc xào sả ớt, cà ri, đây là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình ở quê. Ngoài ra, cũng có thể cho ốc vào nồi mắm kho cua đồng, tạo ra món ăn độc đáo và hấp dẫn. Những món ăn từ ốc không chỉ ngon miệng mà còn là sản phẩm của thiên nhiên, mang đến hương vị đặc trưng cho mỗi vùng quê.
Ngày nay, các quán ăn phục vụ đặc sản “đồng nội” đặc biệt ưu ái con ốc ruộng, bởi món ăn này rất hấp dẫn khẩu vị của miền Tây Nam Bộ. Có nhiều món ốc hấp dẫn như ốc hấp hèm rượu, hấp sả, hấp gừng… Đặc biệt, món ốc ướp gia vị nướng nước mắm không chỉ ngon làm mồi nhắm rượu mà còn thơm ngon khi ăn kèm cơm nóng, đảm bảo no nê.
Người nông dân, hàng ngày ra đồng bắt được ốc, thường đựng vào bao cà-ròn, rồi cột miệng và treo cách giàn bếp khoảng hai mét. Điều thú vị là mặc dù không cho ăn gì, ốc vẫn sống được hàng tháng trời, sạch sẽ và thịt mập.
Những người nội trợ tài hoa thường ưa chuộng món ốc hấp lá gừng. Họ ra chợ lựa mua vài chục con ốc bươu lớn (loại ốc ruộng, không phải ốc bươu vàng), ngâm vào nước vo gạo một đêm để làm sạch, luộc sơ rồi lấy phần thịt, xắt nhỏ cùng lá gừng non, củ hành và tỏi băm. Kế đến, trộn đều với thịt nạc heo xay nhuyễn, tiêu bột, bột nêm và chút nước mắm ngon. Chia hỗn hợp ra đều bằng số vỏ ốc đã rửa sạch.
Đặt lá gừng già ngang miệng ốc, khéo léo dùng tay nhồi nhân vào, sau đó dùng mày ốc đậy lên trên. Sắp xếp ốc vào nồi hấp khoảng 15 phút là chín. Khi ăn, cầm hai đầu lá gừng và kéo nhẹ hỗn hợp thịt ốc ra, mùi thơm bốc lên làm người ta thèm, thưởng thức khi còn nóng hổi.
Những người đã từng trải qua cuộc sống ở vùng nông thôn, ít nhiều đều đã có dịp thưởng thức món ốc ruộng đầu mùa. Khi ở xa nhà, đôi khi vào những đêm mưa rơi nặng hạt, họ thường thở dài và miên man nhớ về những kỷ niệm ngày xưa.
